Büyük ve Hantal

Pers Kralı Xerxes tek bir harekâtla ülkeyi fethedebileceğine inanarak Yunanistan’ı işgal eder. İstila için bir araya getirilmiş o zamana kadarki en büyük orduya sahiptir; tarihçi Herodot beş milyonun üzerinde olduğunu tahmin eder. Persliler Yunanistan’ı karada yenmek amacıyla Çanakkale Boğazı’nı geçmek için bir köprü yapmayı tasarlarlar. Yunanlıların denize kaçmalarına engel olmak için aynı büyüklükteki donanmaları da Yunan gemilerini limanda sıkıştıracaktır.

Plan kesin görünür, fakat Xerxes istilaya hazırlanırken danışmanı Artabanus efendisini endişe verici bir şüpheye karşı uyarır. “Dünyanın en büyük iki gücü size karşı.” der. Xerxes güler. Onun dev ordusuna hangi güç eş olabilir ki? “Hangileri olduğunu söyleyeyim,” diye cevap verir Artabanus, “kara ve deniz.” Xerxes’in filosunu alacak kadar geniş ve güvenli bir liman yoktur. Ve Persliler ne kadar toprak ele geçirir ve erzak sağlanacak alan ne kadar genişlerse bu büyük orduyu beslemenin maliyeti o kadar yıkıcı olacaktır.

Danışmanının bir korkak olduğunu düşünen Xerxes istilaya devam eder. Fakat Artabanus’un tahmin ettiği gibi denizdeki kötü hava korunmak için hiçbir limana giremeyecek kadar geniş olan Pers filosunun büyük bir kısmını yok eder. Bu arada karada Pers ordusu yoluna çıkan her şeyi yakıp yıkar, bu da beslenmeyi imkânsız hâle getirir, çünkü tarımsal ürünler ve yiyecek depoları da bu istiladan payına düşeni alır. Aynı zamanda ağır hareket eden kolay bir hedeftir. Yunanlılar, Perslilerin yolunu şaşırtmak için her türlü hileli manevraya başvururlar. Xerxes’in Yunanlılara yenilgisi büyük bir felakettir. Hikâye, büyüklük için hareket kabiliyetini feda edenler için semboliktir. Esnek ve hızlı olan hemen her zaman kazanır, çünkü daha çok stratejik seçeneği vardır. Düşman ne kadar büyükse çöküşünü sağlamak o kadar kolay olur.

Kaynak: Robert Greene, Joost Elffers, İktidar: Güç Sahibi Olmanın 48 Yasası, Türkçesi: Zeliha İyidoğan Babayiğit, Altın Kitaplar Yayınevi, 5. Baskı, Kasım 2005.