Roma hukukunun önde gelen isimlerinden Evalt’a bir gün Protogoras isimli bir genç gelip müracaat eder:
“Üstadım! Bana hukuk öğret. Şimdilik param yok. Fakat ileride ilk davamı kazandığım vakit alacağım para ile ücretini öderim.”
Evalt öğrencinin tavırlarına ve cesaretine bakarak ona hukuk öğretmeye karar verir. Eğitim yıllarca sürer. Nihayet Protogoras, Evalt’ın bildiği her şeyi öğrenmiş olur. Ve tabii öğrencilik de sona erer. Şimdi hocalık ücretinin ödenme vaktidir. Ne ki, Protogoras daha sonra hukuk ile uğraşmaz ve gidip başka işler yapmaya başlar. Evalt ona haber gönderip parasını istediyse de Protogoras oralı olmaz. Nihayet aralarında bir tartışma baş gösterir ve iş mahkemeye intikal eder. Mahkeme kapısında karşılaştıklarında hocası öğrencisine şöyle ihtarda bulunur:
“Protogoras! Bu mahkemeyi kazansan da, kaybetsen de bana ücretimi ödeyeceksin. Kazanırsan, anlaşmamız gereği ilk davanı kazanmış olduğun için, kaybedersen hâkimin kararı gereği.”
Bunun üzerine zeki öğrenci aynı mantıkla cevap verir:
“Hayır üstadım, ben bu davayı kazansam da kaybetsem de size bir ödeme yapmayacağım. Kazanırsam hâkimin kararı gereği, kaybedersem de ilk davamı kaybettiğim için anlaşmamız gereği.”
Kaynak: İskender Pala, Kadılar Kitabı, Kapı Yayınları, 4. Basım, Aralık 2007.