Robotel Türkiye el ve parmak protezi ihtiyacı duyan bireylere, özellikle çocuklara, kişiye özel ölçü ve niteliklerde 3 boyutlu yazıcılarla üretilmiş, ekonomik ve kullanılabilir robot el uygulamalarının ücretsiz paylaşıldığı bir platform. 2014 yılında bir sosyal sorumluluk projesi olarak 5 dakika Tasarım Ajansı tarafından başlatıldıktan sonra 2016 sonundan itibaren STK olarak çalışmaya devam etmekte.
Derneğin amacı, başta çocuklar olmak üzere Türkiye’de parmak ve el deformasyonu nedeniyle proteze ulaşamayan veya kullanamayan herkese destek vermek ve özellikle çocukların ve gençlerin teknolojiyi sosyal faydaya çeviren bu aparatlar ile hayata katılabilmelerini sağlamak.
Robotel Türkiye’nin hikâyesini TEDx sunumu ile Zeynep Karagöz’den izleyebilirsiniz:
Robotel İhtiyacı ve Sebepleri
ABS (Amniotic Band Syndrome) doğuştan itibaren çocukların gelişiminde özellikle uzuvları etkileyen bir hastalık. ABS hastalığına ek olarak tramva sonucu uzuv kayıpları da özellikle parmak ve el bölgesinde oldukça yüksek oranlarda görülüyor.
Dünyada protezlerin çoğunda hareket kabiliyeti özellikle el ve parmak protezlerinde ikinci planda kalmış durumda. Bunun yanı sıra mevcut protezler gelir seviyesi orta ve düşük olan ailelerin karşılayabileceği fiyatlardan çok yukarıda.
Bu nedenlerle tüm dünyada çocuklarda protez takma süreci sıkıntılı; çünkü gelişimiyle birlikte sık sık değiştirilme zorunluluğu ortaya çıkıyor. Dolayısıyla çoğu gelişimini tamamlayana kadar protezden yoksun kalıyor.
Kısaca Roboteller çok kullanışlı; çünkü hem ucuz hem fonksiyonel. Ancak özellikle protez çağına gelene kadar çocuklara hayat kalitelerini büyük oranda yükseltecek bir çözüm sunuyor.
Robotel Türkiye: Nereden Nereye?
İlk Roboteli 2014’te yaptıktan sonra projeyi paylaşmak, herkesin yapabileceğini anlatmak için www.robotel.org sitesinde yayınladık. Duyuldukça bize gelen talepler çoğaldı ve yeni projeler üzerinde çalışmaya başladık. Ve nihayet Robotel Türkiye ile başta çocuklar olmak üzere ihtiyaç sahiplerine ulaşarak gönüllüler ile buluşturan bir ağ oluşturduk.
2016’den sonra Robotel ailemiz en hızlı büyümeyi yaşadı ve çok sayıda kardeşimize seçtikleri motiflerde eller teslim ettik. Ayrıca birkaç kardeşimize büyümeleri ile ihtiyaç duydukları ikinci ellerini teslim ettik. Şimdi toplam yapılan Robotel sayısı 60’ı geçti; halen de süregelen onlarca vaka var.
Bugün 2.200 kadar gönüllü & 300 kadar 3 boyutlu yazıcı ile gelen taleplere destek olmaya çalışıyoruz. Türkiye’nin her yerinden başvuran ihtiyaç sahiplerine Robotel yapmak için organize oluyoruz.
Merkez İstanbul ile birlikte Ankara ve İzmir’deki Robotel gönüllüleri düzenli olarak her ay toplanıyor. Yeni gelen gönüllülere bilgi veriliyor; çalışma gruplarında iletişim toplantıları yapılıyor. Zaman zaman eğitimler ve aile buluşmaları düzenleniyor.
Başlattığımız bu projeyi daha yaygınlaştırmak, ailemizi büyütmek ve sürdürülebilir model oluşturmak adına 2016’da STK olma kararı aldık. Robot El Derneği kuruluşu 2017’de tamamlandı. Ayrıca Mart 2017’de Sabancı Vakfı tarafından Fark Yaratanlar projesi olarak seçildik. Bugüne kadar kurucularımızdan Zeynep Karagöz’ün konuşması 2017 TEDx Reset programı dâhil pek çok etkinlikte ve medyada yer aldı.
Nasıl Gönüllü Olunur?
Robotel’de gönüllü olup destek olmak için tasarımcı ya da üretici olmaya gerek yok! İhtiyaç olan özellikler heves ve özveri. Robotel’deki süreçler başvuru, duyuru ve tespit, belgeleme & ölçü alımı, tasarım, baskı & montaj ve en sonunda teslim ve kontrol. Bununla birlikte gönüllüler bu süreçlerin dışında da destek olabiliyor. Robotel gönüllülük formunu http://www.robotel.org/gonullu-formu/ adresinden doldurarak sisteme kayıt olunabiliyor.
Robotel Türkiye ekibi gelen ihtiyaç taleplerini değerlendirdikten sonra gönüllülere çağrıda bulunuyor. Her vaka için isteyenlerden ekipler oluşturuluyor. Tüm süreci bir kişi veya bir ekip takip edebiliyor, ya da yardımlaşma ile ortak bir çalışma yapılabiliyor. Sonrasında Robotel teslimi ile uyumu ve çalışırlığı kontrol edilip eğer bir değişiklik veya iyileştirme gerekiyorsa tasarım sürecine geri dönerek işlemler tekrarlanıyor.
Gelecek ve Hedefler
Hedefimiz bireysel gönüllü ağının tüm Türkiye’yi kapsayan aktif ve sürdürülebilir bir model ile çalışmasını sağlamak ve kurumsal destekler ile Robotel Türkiye Projesini genişleterek daha çok ihtiyaç sahibine ulaşmak.
Ayrıca tasarımlar üzerinde hem daha verimli, kullanışlı modeller yaratmak hem de ulaşılabilir, pratik elektronik / robotik Robotel tasarımları ortaya çıkarmak için çalışıyoruz. Bu alanda Robotel sahiplerine bisiklete binmek, bilgisayar ve mobil cihazlar kullanmak gibi ek işlevlere uygun aparatlar / modeller geliştirmek; daha hareketli ve işlevsel modeller ana hedefler arasında yer alıyor.